به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ناظر، چند صباحی است که بحث استیضاح رضا صحرایی وزیر آموزش‌وپرورش به دلیل اوضاع‌واحوال آشفته سیستم آموزشی کشور جدی شده است. ازقرارمعلوم، دو گروه با محوریت علی خضریان و جلال محمودزاده در حال جمع‌آوری امضا برای تحقق این خواسته هستند. محمد وحیدی نماینده بجنورد و عضو کمیسیون آموزش یکی از استیضاح‌کنندگان رضا مراد صحرایی است که در ادامه می‌توانید مهمترین بخش‌های این مصاحبه را بخوانید:
حاکمیت چه کاری برای آموزش انجام می‌دهد؟
یکی از موضوعاتی که در کشور برای همه مردم مهم است، این است که با فرزندان دانش‌آموز در فضای مدرسه چه رفتار‌هایی می‌شود و حاکمیت چه کاری برای آموزش انجام می‌دهد؟ به‌خصوص اینکه الان نگاه ما به آموزش، عمومی است. اگر این نگاه را به‌عنوان اولویت تمام خانواده‌ها در نظر بگیریم، عملکرد سامانه آموزش‌وپرورش، جلوه ورودی آن در شروع سال تحصیلی است.
در جذب معلم با کاستی روبرو بودیم
قبل از اینکه موضوع عملکرد آموزش‌وپرورش مطرح شود، در موضوع جذب معلم یعنی آموزگاران در شروع سال تحصیلی، با کاستی روبرو بودیم. عملاً در ۲۸ هزار ردیف، ۱۷ هزار ردیف جذب شد و ۱۱ هزار ردیف باقی‌مانده بود که دنبال تکمیل ظرفیت این ردیف‌ها بودیم، چون در آزمون استخدامی هیچ آزمونی نباید ظرفیتش به آزمون بعدی منتقل شود.
بعد از تذکر ما، مقدمات جذب ۱۱ هزار فراهم شد
یکی از ضعف‌های آموزش‌وپرورش در دوره‌های مختلف همیشه همین بوده است که هر آزمونی که برگزار می‌شود، یک نمره به‌عنوان نمره پایه در نظر گرفته می‌شود و کسی که نمره‌ها را کسب نکرد، عملاً ظرفیت به آزمون دوره بعدی منتقل می‌شود. خوشبختانه بعد از تذکر ما و ورود رئیس مجلس، مقدمات جذب این ۱۱ هزار هم فراهم شده است، ولی این کار زمان‌بر است.
حداقل یک هفته بچه‌ها سرگردان بودند
اکنون چالش کمبود معلم در سطح کشور جدی است. اگر این موضوع وجود نداشت، خانواده‌ها این‌قدر گزارش نمی‌کردند. ۲۳ هزار معلم خرید خدمات آموزشی داشتیم و در سال جاری کلاً این‌ها را از ورود به کلاس درس منع کرده بودند. گفتند هر که در آزمون استخدام قبول شد که هیچ، اگر قبول نشد به‌سلامت و برود خانه؛ درحالی‌که ۱۰ سال کلاس درس دست هر کدام از این معلمان بوده است، ولی در شروع سال تحصیلی، کلاس درس این‌ها فاقد پوشش تحصیلی شد. البته ما مجوز گرفتیم و این‌ها دوباره برگشتند. بخش عمده کلاس‌هایی که پوشش داده شد با این افراد بود. این تذکر ۱۰ مهر به بعد اتفاق افتاد و حداقل یک هفته بچه‌ها سرگردان بودند تا مجوز صادر شد که این‌ها به سرکار بروند. بخشی هم باید با آن ۱۱ هزار پوشش داده شود که هنوز ورود پیدا نکرده‌اند.
دبیر کارمند نیست که هر وقت سال خواست به سرکار برود
سؤالی که از وزیر آموزش‌وپرورش کردم و در کمیسیون مطرح می‌شود، راجع به بحث عملکرد جذب و استخدام نیرو در آموزش‌وپرورش متناسب با نیاز است. به دلیل عملکرد بد سازمان استخدامی، آموزش‌وپرورش با چالش روبرو شده است. این موضوع را از همان اول به آقای صحرایی زمانی که ایشان سرپرست وزارت بودند نه وزیر گفتم. سازمان استخدامی اگر بخواهد ردیفی را برای سال آینده تحصیلی به آموزش‌وپرورش بدهد باید الان ردیف را اعلام کند که این افراد تا اسفندماه آزمون بدهند و جذب شوند و سال بعد شش ماه وقت دارند که دوره ببینند و اول مهر به کلاس بروند، نه اینکه در ۱۵ مهر که هیچ تا الان در آبان هم هنوز اعلام نتیجه نشده باشند. این دبیر کارمند نیست که هر وقت سال خواست به سرکار برود.
استیضاح وزیر آموزش‌وپرورش تا الان بیش از ۳۵ امضا دارد
استیضاح وزیر آموزش‌وپرورش در مجلس توسط دو نفر از نمایندگان در تابلوی مجلس ثبت شد؛ یکی آقای خضریان و یکی آقای محمودزاده. من محور‌های استیضاح آقای خضریان را مطالعه کردم و بعضی موارد با سؤال‌های ما از وزیر هم تطبیق داشت و ازاین‌رو این استیضاح را امضا کردم. تا الان بیش از ۳۵ امضا جمع شده است.
هفت ماه برنامه‌ریزی و ساختار آموزش‌وپرورش تا شروع سال تحصیلی دست وزیر بود
* برخی می‌گویند در قانون رسیدگی به برنامه هفتم توسعه کشور، موضوع دیگری قابل‌طرح نیست مگر بعضی موضوعات مهم از جمله استیضاح. بعضی نمایندگان می‌گفتند که استیضاح برای وزیر زود است. گفتم ما هم موافق هستیم که وزیر فرصت بیشتری داشته باشد؛ ولی آقای صحرایی از اول فروردین سرپرست وزارتخانه است. یعنی هفت ماه برنامه‌ریزی و ساختار آموزش‌وپرورش تا شروع سال تحصیلی دست ایشان بوده است.
چشم‌انداز کوتاه‌مدت و بلندمدت آموزش‌وپرورش وضعیت شفافی ندارد
* موضوع دیگری که جزو محور‌های استیضاح است، برنامه‌ریزی پیش از سال تحصیلی است. چشم‌انداز کوتاه‌مدت و بلندمدت آموزش‌وپرورش در شروع سال تحصیلی وضعیت شفافی ندارد. سال گذشته تذکری به وزیر وقت آقای نوری دادم. این را گفتم که سال آینده انبوهی از معلمان در مهرماه ۱۴۰۲ بازنشسته می‌شوند و خواسته بودیم این‌ها برای رتبه‌بندی بمانند که این موضوع شامل حالشان بشود.
۶۸ هزار کلاس درس خالی و بدون معلم!
قریب ۹۰ هزار نفر از معلمان مشمول بازنشستگی بودند. ۶۸ هزار معلم در شروع سال تحصیلی از سیستم خارج شده‌اند. یعنی ۶۸ هزار کلاس درس خالی و بدون معلم. اگر بعضی‌ها دو کلاس درس همپوشش می‌دادند، می‌شود ۱۰۰ هزار کلاس خالی. تمام این‌ها برنامه‌ریزی می‌خواهد که در سطح ستاد، خوب انجام نشده است و مربوط به ستاد آموزش‌وپرورش است. این موارد به استان و شهرستان مربوط نمی‌شود، چون عملیات اجرایی دست این‌ها نیست.
مگر شما چند مشاورِ معلم دارید که مبتنی برسند حرف می‌زنید؟
ایراد بعدی تأخیر نتایج آموزگاری بود و چالش دیگر، اجرای بعضی برنامه‌های منسجم در سند تحول است. بند‌هایی در زیرنظام‌ها داریم که متأسفانه بعضی از آن‌ها هنوز هم اجرایی نشده است، هرچند سازمان اداره استخدامی می‌گوید در حال برنامه‌ریزی مبتنی بر سند تحول هستم. من به آقای لطیفی رییس سازمان اداری و استخدامی کشور گفتم که مگر شما چند مشاورِ معلم دارید که مبتنی بر سند حرف می‌زنید؟ شما خودت آموزش و پرورشی نبوده‌ای و سند را فقط با خواندن نمی‌توان اجرا کرد. باید کسی که درک درستی از آموزش و پرورش دارد کنار شما باشد.
گویا وزیر آموزش و پرورش علاقه‌مند به حاشیه پردازی است
* نکته دیگر اینکه وزیر آموزش و پرورش گاهی حرف‌هایی می‌زند که حاشیه ایجاد می‌کند و گویا علاقه‌مند به این کار است. وزیر آموزش و پرورش وزیر فرهنگ و ادب یک کشور است و نباید آدم حاشیه‌پردازی باشد. باید حرف‌هایی بزند که اتفاقاً دیگران از ادبیات او الگو بگیرند و ادبیات صحیح و مودبانه در جامعه توسعه پیدا کند.
برای یک معلم ابتدایی اداره کردن کلاس ۴۰ نفر به بالا بسیار سخت است
* موضوع مهم دیگر، بحث تراکم کلاس‌های آموزش و پرورش است. ما گاهی با انبوه تراکم دانش‌آموزی مواجه هستیم. برای یک معلم ابتدایی اداره کردن کلاس ۴۰ نفر به بالا بسیار سخت است و در این آموزش، رعایت استاندارد‌ها محقق نمی‌شود و باید کسی جوابگو باشد.
وزیر آموزش و پرورش مسئول است و باید جوابگو باشد
* محور دیگر استیضاح این است که ما بنیان‌گذار تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره فرهنگیان به عنوان مهمترین نهاد اقتصادی آموزش و پرورش بودیم. فعلاً تحقیق و تفحص در فرآیند کمیسیونی است و به زودی با رای کمیسیون به صحن می‌آید. این موضوع در محور‌های استیضاح هم هست، چون وزیر آموزش و پرورش مسئول و رییس هیات امنای صندوق ذخیره فرهنگیان است و باید جوابگو باشد. هر موضوع مالی و اداری و مدیریتی که در صندوق اتفاق بیفتد و اگر هر کسی در مجلس بخواهد راجع به آن سوال و تحقیق کند، حتما باید وزیر آموزش و پرورش را بخواهد.
عدالت آموزشی مقدمه‌ای بر عدالت اجتماعی است
* آموزش پایه سایر شاخص‌های ارتقاء و توسعه کشور است. عدالت آموزشی مقدمه‌ای بر عدالت اجتماعی است. اگر در جامعه‌ای عدالت اجتماعی دچار ضعف و خسران شود، باید برگردیم و ببینیم در آن جامعه، عدالت آموزشی اجرا شده یا خیر؟
